منطقه ساوجبلاغ دارای آثار تاریخی و محوطه های باستانی فراوانی است که شاید برای بسیاری حتی بومیان منطقه نیز ناشناخته باشند. تقریبا همه اهالی ساوجبلاغ نام روستای خوروین را شنیده اند اما کمتر کسی می دانست که این روستا دارای آثار تاریخی ارزشمندی است که سال ها قبل از کشور خارج شده بودند.
سال 93، بازگشت آثار خوروین از کشور بلژیک مهمترین اتفاقی بود که در سازمان میراث فرهنگی افتاد و حتی برخی کارشناسان معتقدند که مهمترین اتفاق در حوزه میراث فرهنگی در طول سالهای گذشته بازگشت این آثار بوده است.
داستان بازگشت آثار خورین
موضوع پرونده مربوط به خروج غیرقانونی بیش از ۳۰۰ قلم اشیاء و آثار باستانی مکشوفه از ناحیه خوروین» (حدود ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد) است که در سال ۱۳۴۴ توسط وولف کاریوس» که با یک ایرانی به نام پروفسور ملکی، ازدواج کرده بود، از کشور خارج شد.
پس از این‌که دولت ایران از وجود این اشیاء عتیقه در موزه‌ای در شهر گنت» در بلژیک مطلع شد، در سال ۱۳۶۰ در محاکم بلژیک طرح دعوی کرد، دادگاه بدوی قرار توقیف اشیاء را صادر کرد، اما خانم ملکی با ادعای مالکیت اشیاء تاریخی به این قرار توقیف اعتراض کرد و قاضی بلژیکی در شهریور ۱۳۶۱ اشیاء عتیقه را تا پایان دادرسی مطروحه و تا تعیین تکلیف مالکیت آنها در اختیار موزه سنکانتر» بروکسل قرار داد.
در جریان دعوی، خانم ملکی مدعی شد که به صورت قانونی این کار را انجام داده است، خانم ملکی و آقای واندنبرگ در حین دعوی فوت کردند، اما ورثه آنها پرونده را ادامه دادند. دادگاه مرحله بدوی در بلژیک در سال ۱۳۷۷ متاسفانه دعوای ایران مبنی بر مالکیت و استرداد این اشیاء به ایران را رد کرد. اما دولت ایران و سازمان میراث فرهنگی از پیگیری دست نکشیدند و سرانجام در اثر تلاش و دفاعیات حقوقی که به عمل آمد و به دنبال جلسه رسیدگی مهر ماه ۱۳۹۲ در دیوان عالی کشور بلژیک، رای به نفع ایران داده شد.
سرانجام پس از 35 سال این آثار زمستان سال گذشته به کشور بازگشت. این پیروزی آنقدر برای کشور اهمیت داشت که بعد از پیروزی تاریخی ایران در دادگاه بلژیک و بازگرداندن اشیا متعلق به منطقه باستانی خوروین، رییس جمهور از آنها رونمایی کرد و گفت: برگزاری نمایشگاه‌هایی که آثار تمدنی ملت ایران را به نمایش می‌گذارد، می‌تواند بسیاری از ایران‌هراسی‌ها را رفع کند.
همچنین سلطانی فر رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم گفت: اشیا تاریخی خوروین به شدت مورد توجه باستان شناسان است. پس از مدتی نیز سازمان در یک مراسم از سفرای کشورها برای بازدید این آثار دعوت کرد.
ورود آثار تاریخی خوروین به ایران
ویترین تعدادی از آثار تاریخی خوروین در موزه ملی ایران در تهران
بازدید رئیس جمهور از آثار تاریخی خوروین در موزه ملی ایران
درباره این سایت